Γαβαλάς

Διοικητική ιστορία

28/12/1836: Ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Ταμυνέων.
12/02/1848: Ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Δυστίων.
11/9/1896: Ο Δήμος Δυστίων μετονομάζεται σε Δήμο Ταμυνέων.
16/08/1912: Ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Γαβαλά.
4/12/997 η τότε κοινότητα Κοινότητα Γαβαλά, με Γαβαλά καταργήθηκε και υπάχθηκε στον νεοσύστατο τότε ΔήμοΤαμυναίων.

1/1/2011: Με την νέα διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου. Η Τοπική Κοινότητα του Γαβαλά (σε κατάταξη από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο) είναι η 24^η με πληθυσμό 468 κατοίκων στο Δήμο Κύμης – Αλιβερίου και 25^η από πλευράς έκτασης με 13.597 στρέμματα. Στο νέο Δήμο εκπροσωπείται με τριμελές Τοπικό Συμβούλιο.

Ιστορία

Πιθανά η ονομασία Γαβαλάς οφείλεται στην οικογένεια των Γαβαλάδων, τσιφλικάδων της περιοχής κατά το τέλος του 12ου αιώνα μ.Χ. Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο ληστής Δημήτρης Γαβαλάς, Πελοποννήσιος κτηνοτρόφος, ήρθε στο Γαβαλά φέρνοντας μαζί του και την εικόνα του Αγίου Δημητρίου. Κατάφερε να συγκεντρώσει πολλούς κτηνοτρόφους και όλοι μαζί δημιούργησαν ένα γεωργοκτηνοτροφικό οικισμό, που του έδωσαν το όνομα του πρώτου οικιστή. Στη θέση όπου τοποθέτησε την εικόνα του Αγίου Δημητρίου, ανέγειραν μικρό ναό και πριν από χρόνια τον σημερινό ομώνυμο ναό, που είναι καθολικό του οικισμού.

Φυσιογνωμία

Η Τοπική Κοινότητα Γαβαλά χαρακτηρίζεται πεδινή, με μέσο υψόμετρο 190 μέτρα και με αγροτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2001, έχει σχετικά μεγάλη ανεργία (13^η), στο πλαίσιο του νέου Δήμου Κύμης – Αλιβερίου.

Ο οικισμός, με 468 κατοίκους, είναι κτισμένος σε ύψωμα και βόρεια του βρίσκεται το βουνό Βελανιδιά, με υψόμετρο 255 μ. Έχει αποδειχθεί πως κατοικούνταν από τα αρχαία χρόνια, καθώς στο έδαφός της έχουν βρεθεί απτές μαρτυρίες της ανθρώπινης παρουσίας σ’ αυτόν τον τόπο. Ο Γαβαλάς σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής εποχής, αλλά και της Φραγκοκρατίας, ήταν ένα ιδιαιτέρως αναπτυγμένο χωριό.

Μνημεία

Ναός του Αγίου Παντελεήμονα : Ερημοκλήσι των βυζαντινών χρόνων, κοντά στη μονή Μπερνάγι του Αγίου Γεωργίου Αυλωναρίου, της οποίας ήταν μετόχι.

Ναός του Προφήτη Ηλία: Καθολικό παλαιού οικισμού, που καταστράφηκε στην Τουρκοκρατία.

Θέσεις Κοκκορέτσι και Αγριελιές: Υπήρχαν αρχαίοι οικισμοί και βρέθηκαν σαρκοφάγοι.

Σύλλογοι – Εκδηλώσεις